اختلال شخصیت
اختلال شخصیت به گروهی از اختلالات روانی اطلاق می‌شود که در آن فرد الگوهای پایدار و غیرانعطاف‌پذیری از تفکر، احساس و رفتار را نشان می‌دهد. این الگوها معمولاً در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شکل می‌گیرند و می‌توانند به مشکلات جدی در روابط اجتماعی و شغلی منجر شوند.
انواع اختلال شخصیت
اختلالات شخصیت به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
گروه A (عجیب و غریب یا غیرعادی):
- اختلال شخصیت پارانوئید: شک و تردید مداوم به دیگران و احساس اینکه دیگران قصد آسیب رساندن دارند.
- اختلال شخصیت اسکیزوئید: عدم تمایل به ایجاد رابطه با دیگران چه کاری؛ چه عاطفی
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپال: الگوهای عجیب و غریب در تفکر، ادراک و رفتار.مانند : اعتقاد بر توانایی ذاتی برای کنترل و اثرگذاری روی افکار دیگران
گروه B (دراماتیک، هیجانی یا ناپایدار):
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی: بی‌توجهی به حقوق دیگران و رفتارهای غیرقانونی. مانند : مثل دروغ، سرقت یا…
- اختلال شخصیت مرزی: ناپایداری در روابط، احساس رها شدگی حتی با وجود حمایت خانواده یا اجتماع و داشتن رفتارهای پرخطر مثل رابطه جنسی ناایمن
- اختلال شخصیت نمایشی: جلب توجه مداوم و رفتارهای نمایشی. تمایل به جلب توجه با رفتارهای نمایشی یا جنسی و حساس به انتقاد
- اختلال شخصیت نارسیسیستی: احساس بزرگ‌منشی و نیاز به تحسین. باور به این که از دیگران برترند و مایل به اغراق در دستاوردها و احساس نیاز به تحسین و بدون همدلی
گروه C (اضطرابی یا ترسناک):
- اختلال شخصیت اجتنابی: ترس از انتقاد و اجتناب از روابط اجتماعی.
- اختلال شخصیت وابسته: نیاز مفرط به توجه و وابستگی به دیگران. وابسته به دیگران برای تامین نیازهای عاطفی، مالی یا جسمی و گاهی حتی تحمل سوء استفاده‌های جسمی و کلامی
- اختلال شخصیت وسواسی-اجباری: تمرکز بر نظم، کمال‌گرایی و کنترل. نیاز بیش از حد به نظم و پایبندی به مقررات و تمایل به کامل انجام دادن کارها حتی به قیمت گذشتن از روابط شخصی
روش‌های تشخیص
تشخیص اختلالات شخصیت معمولاً از طریق مصاحبه بالینی و ارزیابی روان‌شناختی انجام می‌شود. متخصصان به دنبال الگوهای رفتاری و هیجانی پایدار هستند که با معیارهای مشخص شده در DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) مطابقت داشته باشد. همچنین، تست‌های روان‌شناختی نیز می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کنند.
علائم اختلال شخصیت
علائم اختلالات شخصیت بسته به نوع اختلال متفاوت است، اما برخی از علائم عمومی شامل موارد زیر است:
- مشکلات در روابط شخصی و اجتماعی
- الگوهای تفکر و رفتار غیرمعمول
- هیجانات و واکنش‌های ناپایدار
- نقص در خودآگاهی و درک از خود
- مشکلات شغلی و تحصیلی
روش‌های درمان اختلال شخصیت
درمان اختلالات شخصیت معمولاً به ترکیبی از روان‌درمانی و دارودرمانی نیاز دارد. برخی از روش‌های درمانی شامل:
روان‌درمانی:
- روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT): کمک به فرد در شناسایی و تغییر الگوهای منفی تفکر و رفتار.
- روان‌درمانی دیالکتیکی (DBT): مخصوصاً برای افراد با اختلال شخصیت مرزی، تمرکز بر کنترل هیجانات و بهبود روابط.
- روان‌درمانی فردی: کمک به فرد برای درک و مدیریت احساسات و رفتارهایش.
دارودرمانی:
- داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب یا تثبیت‌کننده‌های خلق می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند، هرچند که درمان اصلی باید روان‌درمانی باشد.
گروه درمانی: شرکت در جلسات گروهی می‌تواند به بهبود روابط اجتماعی و یادگیری از تجربیات دیگران کمک کند.
درمان اختلال شخصیت با روان طبیب
سامانه روان طبیب، با هدف ارائه خدمات تخصصی در زمینه سلامت روان و درمان اختلالاتی نظیر اختلال شخصیت، اقدام به فراهم آوردن بستری برای دسترسی آسان و سریع به خدمات روانشناسی و روانپزشکی کرده است.
این سامانه با بهره‌گیری از تیمی مجرب از روانشناسان و روانپزشکان، خدمات متنوعی از جمله مشاوره‌های آنلاین، جلسات تلفنی، و برنامه‌های درمانی متناسب با نیازهای فردی ارائه می‌دهد.
درمان اختلال شخصیت در این سامانه می‌تواند شامل روش‌های مختلفی باشد، از جمله روان‌درمانی، دارو درمانی، و روش‌های نوین مانند درمان‌های شناختی رفتاری و مداخلات بین‌فردی که به صورت علمی تایید شده‌اند. همچنین، روان طبیب با ارائه محتوای آموزشی و کارگاه‌های تخصصی، به افراد کمک می‌کند تا با اختلال شخصیت و روش‌های مقابله با آن بهتر آشنا شوند و در مسیر بهبودی گام بردارند.
این سامانه با تاکید بر دسترسی بدون مرز، خدمات خود را به ایرانیان ساکن در داخل و خارج از کشور ارائه می‌دهد، تا همگان بتوانند از پشتیبانی تخصصی در زمینه سلامت روان بهره‌مند شوند.
اختلالات شخصیت می‌توانند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد و روابط او داشته باشند. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش عملکرد اجتماعی کمک کند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید به این اختلالات مشکوک هستید، مهم است که به یک متخصص روانشناسی مراجعه کنید.
